Eind 2024 publiceerde de Nederlandse organisatie ‘NL Voor Elkaar’ een e-book met de belangrijkste trends i.v.m. vrijwilligerswerk. We vatten de 10 belangrijkste trends voor je samen omdat deze ook inspiratie kunnen geven aan Vlaamse organisaties.

1. Vraag naar vrijwilligers blijft stijgen: Vanwege vergrijzing, besparingen en diverse crisissen wordt er meer beroep gedaan op de samenleving . In 2023 waren er al 11,5% meer vragen en vacatures dan in 2022.
2. Daling in nieuwe vrijwilligers: Ondanks de stijgende vraag, was er in 2023 een daling van 19% in het aantal nieuwe vrijwilligers dat zich aanmeldde. Het is dus belangrijk om te kijken hoe we nieuwe mensen kunnen aantrekken.
3. Jongere vrijwilligers: Er melden zich verhoudingsgewijs meer jonge vrijwilligers aan. In 2023 was 52% van de nieuwe vrijwilligers 40 jaar of jonger. Jongeren hechten veel waarde aan diversiteit, flexibiliteit, ontmoeting en ontwikkeling.
4. Onbenut potentieel: Er is een groot onbenut potentieel aan vrijwillige inzet. Vrijwilligers geven aan gemiddeld 14 dagen per jaar meer te willen doen als er meer mogelijkheden op hun maat zijn.
5. Nieuwe manieren van goed doen: Er zijn veel nieuwe manieren van goed doen geïntroduceerd, zoals microvrijwilligerswerk. Dit trekt ook nieuwe gezichten aan.
6. Eenzaamheid aanpakken: Vrijwilligerswerk is effectief tegen eenzaamheid; 34% tot 62% van de deelnemers geeft aan dat het geholpen heeft.
7. Impact op Sustainable Development Goals (SDG's): Vrijwilligerswerk draagt bij aan 15 van de 17 Sustainable Development Goals.
8. Regelmatig vrijwilligerswerk is terug: Na een piek in éénmalige acties tijdens de coronapandemie, is regelmatig vrijwilligerswerk weer populairder geworden.
9. Flexibiliteit is cruciaal: Flexibele inzetbaarheid blijft belangrijk voor vrijwilligers. Eénmalige activiteiten en challenges zijn goede manieren om mensen te laten starten met vrijwilligerswerk.
10. Persoonlijke omstandigheden en tijd zijn belangrijke factoren: Persoonlijke omstandigheden zijn de voornaamste redenen om minder te vrijwilligen, terwijl 'extra tijd hebben' de belangrijkste reden is om meer te gaan doen.

Deze trends laten zien dat het vrijwilligerswerklandschap dynamisch is en voortdurend verandert. Het is belangrijk om hier op in te spelen als organisatie door flexibel te zijn, in te zetten op nieuwe vormen van vrijwilligerswerk en de focus te leggen op de behoeften en wensen van de vrijwilligers.

Steven Matheï

VZW- en verenigingsexpert

Steven Matheï (°1977) is dé verenigingsexpert in Vlaanderen. Hij en zijn team adviseren kleine en grote VZW’s & feitelijke verenigingen.