Het optreden van Permission Machine - Wat kan je vereniging doen?

Geschreven op door Steven Matheï
Categorie algemeen

Verenigingen kunnen benaderd worden door Permission Machine, een privébedrijf dat Belgische websites controleert en contacteert wanneer ze foto’s gebruiken waar ze geen licentie voor hebben. Ze eisen dan honderden euro’s van de vereniging. Ze dreigen bovendien met boetes en hogere kosten wanneer er niet onmiddellijk betaald wordt. 
Mag Permission Machine dat doen? En wat kan je doen wanneer je vereniging geconfronteerd wordt met een claim van Permission Machine? We vatten het samen.

 

Mag je vereniging zomaar elke foto gebruiken?

Het internet staat vol met foto’s die je in twee klikken kan gebruiken voor de communicatie van je eigen vereniging. Je mag deze echter niet altijd zomaar gebruiken. Vaak zijn ze beschermd door het auteursrecht. Het is daarom zinvol om als vereniging steeds te controleren of je rechtenvrije foto’s gebruikt voor bijvoorbeeld de website, een affiche, folder, …

Wat doet Permission Machine?

Permission Machine is een Belgisch bedrijf dat als een onafhankelijke beheersentiteit optreedt. Ze vertegenwoordigen fotografen en (foto)agentschappen die hen een mandaat geven om op te treden bij inbreuken op hun rechten. Ze zoeken, in opdracht van die fotografen en (foto)agentschappen, naar inbreuken op het auteursrecht en kunnen in hun naam schadevergoedingen opeisen.

Verenigingen kunnen van Permission Machine een brief ontvangen waarin gevraagd wordt honderden euro’s te betalen voor het schenden van het auteursrecht, vermeerderd met boetes/schadevergoedingen en kosten en vaak ook met de dreiging dat de kosten zullen oplopen wanneer men niet onmiddellijk betaalt. 

Wat kan je vereniging doen?

Is het een inbreuk tegen het auteursrecht?

In de eerste plaats is het belangrijk na te gaan of je vereniging effectief een foto gebruikte en hierbij een inbreuk pleegde tegen het auteursrecht. Permission Machine mag enkel optreden wanneer er sprake is van een inbreuk. 
Wanneer dat het geval is, kan de vereniging zich niet verdedigen door te stellen dat men geen waarschuwing ontving.

Permission Machine is niet verplicht eerst een waarschuwing te geven. 
Ook het argument ‘we wisten niet dat het werk beschermd was’ kan niet door de vereniging gebruikt worden. Het argument dat men ter goeder trouw handelde, kan niet ingeroepen worden. 

Is de schadevergoeding niet overdreven?

Permission Machine kan naast het licentietarief ook een schadevergoeding vorderen wegens het weglaten van de bronvermelding, aanpassingen aan de foto, … Deze schadevergoeding moet in verhouding staan tot de inbreuk. 

Een klacht indienen over Permission Machine of naar de rechtbank?

Is er toch een probleem of wordt er een disproportionele schadevergoeding gevraagd? Dan kunnen klachten ingediend worden bij het Meldpunt van de FOD Economie (kies het scenario auteursrechten).  Het is de taak van de Controledienst erop toe te zien dat vennootschappen zoals Permission Machine de wet en hun statuten toepassen. Ze kunnen ook nagaan of Permission Machine de regels volgt wat betreft oneerlijke marktpraktijken tussen ondernemingen in het algemeen, en misleidende en agressieve marktpraktijken tussen ondernemingen in het bijzonder.  

De FOD Economie kan echter niet oordelen over het feit of al dan niet een originele foto gebruikt werd en of de geëiste schadevergoeding al dan niet te hoog is. Daarvoor dient men naar de rechtbank te gaan. 

In een recent vonnis oordeelde de rechter dat de activiteiten die Permission Machine ontwikkelt hoofdzakelijk zijn gericht op het onder druk genereren van inkomsten uit vastgestelde (vermeende) schendingen van auteursrechten en niet op het doen ophouden ervan. De rechter oordeelde ook dat Permission Machine niet overtuigend aantoonde dat de foto’s ­beschermd zouden zijn onder het auteursrecht en dat het over de rechten ­erop beschikt. En dat het aangerekende bedrag willekeurig leek en is opgedreven met allerhande onbewezen kosten.

Steven Matheï
VZW- en verenigingsexpert

Steven Matheï (°1977) is advocaat en één van dé verenigingsexperts in Vlaanderen. Hij en zijn team adviseren kleine en grote VZW’s & feitelijke verenigingen.