Wanneer verenigingen zelf een occasioneel evenement, fuif of festival organiseren, kunnen ze onder bepaalde voorwaarden vrijwilligers inzetten voor het uitvoeren van bewakingsactiviteiten. Wanneer ze aan alle voorwaarden voldoen, vallen ze onder het zogenaamde ‘vrijwilligersregime’ en worden ze niet onderworpen aan de verplichtingen die wel opgelegd worden voor bewakingsondernemingen.

Voorwaarden

De bewakingsactiviteiten kunnen slechts onder het vrijwilligersregime worden uitgeoefend wanneer aan alle onderstaande voorwaarden is voldaan:

• de organiserende vereniging beoogt geen winstoogmerk;
• de organiserende vereniging streeft een ander doel na dan de organisatie of het faciliteren van evenementen;
• de bewakingsactiviteiten worden uitgeoefend in het kader van een evenement of een occasionele dansgelegenheid;
• Het kan alleen gaan over bewaking van goederen en de persoonscontrole op evenementen;

1. Bewaking van goederen = statische bewaking van roerende en onroerende goederen (bijvoorbeeld de bewaking van de geluidinstallaties).
2. Persoonscontrole op evenementen= controle en toezicht op het publiek met het oog op het verzekeren van het veilig en vlot verloop van het evenement.

Let op: andere bewakingsactiviteiten zoals bijvoorbeeld de bescherming van personen (bodyguarding/VIP-protectie) kunnen enkel uitgevoerd worden door professionele bewakingsondernemingen.

• de personen die voor bewakingsactiviteiten worden ingezet, zijn effectieve leden van de organiserende vereniging (of hebben een effectieve en aanwijsbare band);
• de personen die de bewakingsactiviteiten uitoefenen mogen dit enkel onbezoldigd doen, ze kunnen geen vergoeding in natura noch fooien ontvangen;

Let op: een vrijwilligersvergoeding wordt beschouwd als een onkostenvergoeding en niet als een vorm van betaling. Men mag dus een vrijwilligersvergoeding geven aan leden die een bewakingsactiviteit uitoefenen.

Let op: het voorzien van eten en drinken voor deze personen wordt ook niet gezien als een vorm van betaling of beloning, zolang dit beperkt blijft tot een normaal verbruik tijdens het uitvoeren van de bewakingsactiviteit.

• de personen die bewakingsactiviteiten uitoefenen mogen dit slechts sporadisch doen, max. 4 keer per jaar (bijgevolg kunnen professionele bewakingsagenten niet ingezet worden via het verenigingsregime zelf);
• de burgemeester dient zijn toestemming te geven, na advies van de korpschef;

Let op: tijdens het evenement moet deze toestemming van de burgemeester ter plaatste aanwezig zijn. Ook moet men ter plaatse beschikken over een lijst met namen, voornamen, RRN en adressen van de vrijwilligers die bewakingsactiviteiten uitoefenen.

Persoonsvoorwaarden

De personen die voor de bewakingsactiviteiten worden ingezet, moeten voldoen aan bepaalde persoonsvoorwaarden:

• minstens 18 jaar oud zijn;
• niet veroordeeld geweest zijn, zelfs niet met uitstel, tot enige correctionele of criminele straf, zoals bedoeld in artikel 7 van het Strafwetboek of tot een gelijkaardige straf in het buitenland behoudens veroordelingen wegens inbreuken op de wetgeving betreffende de politie over het wegverkeer;
• niet tegelijkertijd lid zijn van een politiedienst of een inlichtingendienst, noch een functie hebben in een penitentiaire instelling, noch activiteiten uitoefenen van privédetective, van wapen- of munitiefabrikant of -handelaar of enige andere werkzaamheid uitoefenen die, doordat ze wordt uitgeoefend door dezelfde persoon die ook een functie uitoefent in de sector van de private of bijzondere veiligheid, een gevaar kan opleveren voor de in- of uitwendige veiligheid van de Staat of voor de openbare orde;
• Hun profiel is gekenmerkt door:

1. respect voor de grondrechten en de rechten van de medeburgers;
2. integriteit, loyaliteit en discretie;
3. een incasseringsvermogen ten aanzien van agressief gedrag van derden en het vermogen om zich daarbij te beheersen;
4. afwezigheid van verdachte relaties met het crimineel milieu;
5. respect voor de democratische waarden;
6. de afwezigheid van risico voor de inwendige of uitwendige veiligheid van de Staat of voor de openbare orde.

• onderdaan zijn van een lidstaat van de Europese Economische Ruimte of van de Zwitserse Bondsstaten hun hoofdverblijfplaats hebben in een lidstaat van de Europese Economische Ruimte of in de Zwitserse Bondsstaat (tenzij ze wettelijke hoofdverblijfplaats sinds ten minste drie jaar in België hebben);
• niet geschrapt zijn uit het Rijksregister van natuurlijke personen zonder nieuw adres achter te laten;
• niet tegelijkertijd deel uitmaken van een onderneming of van een interne dienst, vergund voor de uitoefening van bewakingsactiviteit "bewaking uitgaansmilieu" en van een andere niet-geassocieerde onderneming of interne dienst die vergund is voor andere activiteiten;
• in de afgelopen drie jaar geen lid geweest zijn van de inlichtingendiensten of van die politiediensten waarbij het onmiddellijk erna uitoefenen van een functie in de private veiligheid een gevaar oplevert voor de Staat of voor de openbare orde.

Wat als je niet aan de voorwaarden voldoet?

Verenigingen die zelf een occasioneel evenement, fuif of festival organiseren, kunnen enkel vrijwilligers inzetten voor het uitvoeren van bewakingsactiviteiten via het vrijwilligersregime wanneer ze aan alle voorwaarden voldoen.

Als niet aan alle voorwaarden voldaan is, zullen ze moeten kijken naar het inzetten van een professionele bewakingsfirma.
Daarnaast kan het ook mogelijk zijn dat er geen bewakingsactiviteiten nodig zijn en dus niemand ingeschakeld moet worden. Dit moet blijken uit een veiligheidsanalyse van de politie en gemeente.
 
Meer weten? De website Besafe geeft nog meer info.

Steven Matheï

VZW- en verenigingsexpert

Steven Matheï (°1977) is advocaat en één van dé verenigingsexperts in Vlaanderen. Hij en zijn team adviseren kleine en grote VZW’s & feitelijke verenigingen.