Definitie en kenmerken van een feitelijke vereniging
Een feitelijke vereniging is de meest eenvoudige vorm van een vereniging. Er zijn niet veel verplichtingen aan verbonden en ze is makkelijk op te richten. De feitelijke vereniging heeft als nadeel dat ze geen rechtspersoonlijkheid heeft en zo weinig bescherming biedt voor de leden en bestuursleden. Dat laatste is vooral belangrijk als het gaat om verenigingen die veel “risico” lopen.
Definitie
Een feitelijke vereniging is een overeenkomst tussen twee of meer personen om een bepaald belangeloos doel na te streven.
Voorbeeld:
Stijn en Dirk beslissen een wielerclub op te richten. Elke week organiseren ze een fietstocht op zondag. Geïnteresseerden kunnen aansluiten. Stijn stippelt een route uit en Dirk mailt elke week de leden om concreet af te spreken. Er staat niets op papier. Er werd ook geen VZW opgericht. De wielerclub is een feitelijke vereniging.
Beperkingen
Een feitelijke vereniging mag geen (rechtstreekse of onrechtstreekse) winstuitkeringen doen, behalve voor het in de statuten bepaald belangeloos doel.
Voorbeeld:
De winsten van een BBQ, georganiseerd door de wielerclub van Stijn en Dirk mogen niet uitgekeerd worden aan de leden. Ze mogen wel geïnvesteerd worden in het doel van de feitelijke vereniging.
Kenmerken
Vooreerst heeft een feitelijke vereniging geen rechtspersoonlijkheid.
Dit betekent eigenlijk dat deze vereniging “feitelijk” wel bestaat, maar voor het recht als het ware niet bestaat.
- Een lid of bestuurder in een feitelijke vereniging kan hoogstens contracten afsluiten, mensen tewerkstellen, een clublokaal huren of kopen, enz. met toestemming (volmacht) van de andere leden.
- Bovendien heeft een feitelijke vereniging geen eigen vermogen. De bezittingen van de feitelijke vereniging zullen eigendom zijn van de leden in onverdeeldheid.
- Ten slotte bezit de feitelijke vereniging geen eigen verantwoordelijkheid. Indien er iets mis zou lopen, komt men automatisch bij de leden en bestuurders zelf van de feitelijke vereniging terecht.
Voorbeeld:
Een handbalclub, feitelijke vereniging, besluit een groot tornooi te organiseren. Na het tornooi blijkt dat de organisatie grote verliezen heeft geleden omdat er veel meer kosten werden gemaakt dan voorzien en omdat de opkomst is tegengevallen. Geconfronteerd met de financiële put, laat de club noodgedwongen een aantal facturen van leveranciers open staan. Eén van de leveranciers wordt het wachten beu en besluit de club te dagvaarden om de factuur betaald te krijgen. Aangezien de club een feitelijke vereniging is, en dus geen rechtspersoonlijkheid heeft, zullen de afzonderlijke leden van de club gedagvaard worden. Ze kunnen persoonlijk aansprakelijk gesteld worden voor de schulden van de club.
In de tweede plaats moet men geen speciale dingen doen om een feitelijke vereniging op te richten. Zo moeten er geen statuten worden neergelegd op de griffie van de ondernemingsrechtbank.
Ten slotte zijn er in principe geen kosten verbonden aan het oprichten en in stand houden van een feitelijke vereniging. Wel een aantal verplichtingen.